Αυθαίρετα: Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το σχέδιο κατεδάφισής τους, το οποίο προανήγγειλε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι πρώτες κατεδαφίσεις αναμένεται να γίνουν αιφνιδιαστικά σε νέες κατασκευές που χτίστηκαν χωρίς άδεια μετά την 1η Ιανουαρίου 2024. Παράλληλα, σειρά θα πάρουν παλαιότερα αυθαίρετα με ψευδείς δηλώσεις νομιμοποίησης ή που χτίστηκαν σε δημόσιες και δασικές εκτάσεις, όπου δεν υπάρχει δυνατότητα νομιμοποίησης.
Προτεραιότητα στις νέες κατασκευές
Το νέο πλαίσιο προβλέπει ότι τα πρώτα κτίσματα που θα κατεδαφιστούν είναι αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν από τις αρχές του 2024, με προτεραιότητα σε εκείνα που παραβιάζουν περιβαλλοντικούς και πολεοδομικούς κανόνες. Οι κατεδαφίσεις θα γίνουν με έκτακτες εργολαβίες και θα επιβληθούν αυστηρά πρόστιμα σε περιπτώσεις άρνησης εκτέλεσης.
Παλαιότερα αυθαίρετα και κατηγορία 5
Η επιχείρηση κατεδάφισης δεν περιορίζεται στα νέα κτίσματα. Αυθαίρετα που χτίστηκαν πριν το 2011 και δεν έχουν υπαχθεί σε κάποιον νόμο νομιμοποίησης θα μπουν επίσης στη λίστα κατεδαφίσεων. Παράλληλα, το ζήτημα των αυθαιρέτων Κατηγορίας 5, με σημαντικές πολεοδομικές παραβάσεις, παραμένει σε εκκρεμότητα, καθώς αναμένονται νέες ρυθμίσεις για την τακτοποίησή τους.
Χρηματοδότηση και επιβολή προστίμων
Η κατεδάφιση των αυθαιρέτων θα χρηματοδοτηθεί από το Πράσινο Ταμείο με ποσό 2 εκατ. ευρώ, που θα καλύψει τις πρώτες εργολαβίες. Σε περιπτώσεις αδυναμίας εκτέλεσης λόγω έλλειψης συνεργασίας με εργολάβους, θα επιβάλλονται πρόστιμα από 6.000 έως 10.000 ευρώ. Η διαδικασία κατεδάφισης θα είναι ταχεία, ενώ θα χρησιμοποιηθούν νέες τεχνολογίες, όπως δορυφορικές εικόνες και drones, για τον έλεγχο και την καταγραφή αυθαίρετων κατασκευών.
Μέτρα για τους Ιδιοκτήτες
Ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που θα αποδεχτούν την έκθεση αυτοψίας και θα προχωρήσουν σε κατεδάφιση θα λάβουν έκπτωση 50% στα πρόστιμα ανέγερσης. Σε περίπτωση άρνησης ή νομικών προσφυγών, η προθεσμία εκδίκασης θα είναι 4,5 μήνες, χωρίς δυνατότητα περαιτέρω καθυστερήσεων.