Η επερχόμενη Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. αναμένεται να είναι έντονα συγκρουσιακή, κυρίως λόγω της πολυσύνθετης και ευαίσθητης ατζέντας του μεταναστευτικού ζητήματος. Οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συναντηθούν για να συζητήσουν την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας του 2016, τη συνέχιση της οικονομικής βοήθειας στην Τουρκία και τις προσπάθειες αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης και της διακίνησης ανθρώπων.
Η επιστολή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και το Μεταναστευτικό
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με επιστολή της προς τους ηγέτες της ΕΕ πριν τη σύνοδο, υπογράμμισε τη σημασία της επαναλειτουργίας του Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου με την Τουρκία, προτείνοντας ένα νέο πακέτο οικονομικής ενίσχυσης ύψους 1 δισ. ευρώ για τους πρόσφυγες στην Τουρκία και για τη βελτίωση της διαχείρισης των συνόρων. Στόχος της είναι η ενίσχυση της συνεργασίας με γειτονικές χώρες, όπως η Τουρκία, ώστε να περιοριστούν οι μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη.
Διαφωνίες και πιέσεις εντός της Ε.Ε.
Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, αναμένεται να θέσει αυστηρές απαιτήσεις σχετικά με την αναθεώρηση της Συμφωνίας του Δουβλίνου και την ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων, ενώ η Γαλλία και άλλες χώρες πιέζουν για μια αυστηρότερη πολιτική σχετικά με τους παράτυπους μετανάστες.
Οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. συνεχίζονται και η επίτευξη μιας “χρυσής τομής” δεν είναι βέβαιη, καθώς υπάρχουν έντονες διαφορές για το πώς θα πρέπει να διαχειριστούν οι αφίξεις μεταναστών και οι επιστροφές στις χώρες καταγωγής τους.
Συνεργασία με χώρες της Βόρειας Αφρικής
Εκτός από την Τουρκία, η ΕΕ επιδιώκει να εμβαθύνει τη συνεργασία της με χώρες της Βόρειας Αφρικής όπως η Τυνησία, η Λιβύη, και η Αίγυπτος. Μέσα στο 2024, οι αφίξεις από τις κεντρικές διαδρομές της Μεσογείου έχουν μειωθεί κατά περίπου δύο τρίτα, χάρη στις συντονισμένες δράσεις των χωρών αυτών για την καταπολέμηση της διακίνησης μεταναστών.
Κέντρα επιστροφών εκτός Ε.Ε.
Η πρόταση για δημιουργία κέντρων επιστροφής μεταναστών εκτός της ΕΕ, όπως στην Αλβανία, είναι άλλο ένα σημείο έντονων συζητήσεων. Η συνεργασία της Ιταλίας με την Αλβανία δημιουργεί νέες προοπτικές για τη διαχείριση των παράτυπων μεταναστών, ωστόσο αυτή η πρωτοβουλία δεν είναι χωρίς αντιδράσεις.
Προκλήσεις για την Ελλάδα
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει αυξημένες μεταναστευτικές ροές, με τον αριθμό των παράτυπων αφίξεων να έχει αυξηθεί κατά ένα τέταρτο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει την ανάγκη για ενίσχυση της συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες και αποτελεσματικότερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων.