Σήμερα, Πέμπτη 10 Οκτωβρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2020 τιμάται η μνήμη των Αγίων Ευλαμπίου και Ευλαμπίας των αδελφών και των Οσίων Θεοφίλου του Ομολογητού και Λιγγίνου του Στυλίτη.
Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, έχουν γιορτή οι:
- Ευλάμπιος, Λάμπης, Ευλάμπης
- Ευλαμπία, Ευλαμπή, Λαμπή, Λαμπία, Λάμπω
Άγιοι Ευλάμπιος και Ευλαμπία τα αδέλφια
Οι Άγιοι Ευλάμπιος και Ευλαμπία (πέθαναν το 310 μ.Χ.) τιμούνται ως χριστιανοί μάρτυρες του 3ου αιώνα. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν αδέλφια και ιθαγενείς της Νικομήδειας όπου μαρτύρησαν επί Ρωμαίου αυτοκράτορα Μαξιμιανού. Η ορθόδοξη εκκλησία εορτάζει την μνήμη τους στις 10 Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ευλάμπιος συνελήφθη από τις ρωμαϊκές αρχές κατά τη διάρκεια μιας προσπάθειας αγοράς προμηθειών για χριστιανούς που κρύβονταν σε σπηλιές στα περίχωρα της Νικομήδειας.
Στην ερώτηση του βασιλιά αν πιστεύει στο Χριστό, ομολόγησε φανερά ότι είναι χριστιανός, οπότε τον έβαλαν μέσα σε ειδωλολατρικό ναό για να θυσιάσει με τη βία. Ο Ευλάμπιος, όμως, δια της προσευχής συνέτριψε το είδωλο του θεού Άρη. Και ενώ άρχισαν να τον μαστιγώνουν με τον πιο απάνθρωπο τρόπο, όρμησε η αδελφή του Ευλαμπία, και αφού τον αγκάλιασε, παρακάλεσε το Θεό να την αξιώσει να συμμαρτυρήσει με τον αδελφό της.
Τότε έβαλαν και τους δύο σε ένα καζάνι με βραστό νερό. Αλλά δια θαύματος αυτοί δροσίζονταν, και έτσι βγήκαν σώοι και αβλαβείς. Αυτό έκανε να πιστέψουν στο Χριστό 200 ειδωλολάτρες στρατιώτες, οι όποιοι μαζί με τον Ευλάμπιο και την Ευλαμπία αποκεφαλίστηκαν υπέρ της αλήθειας του Κυρίου.
Απολυτίκιον
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ
Τῆς φύσεως θεσμῶ, συνημμένοι ἐνθέως, ὁμόψυχοι στερρῶς, ὡς ὀμαίμονες θεῖοι, αὐτάδελφοι Μάρτυρες, ἐν ἀθλήσει ὠράθητε, ὦ Εὐλάμπιε, σὺν τὴ σεμνὴ Εὐλαμπία, ὅθεν στέφανον, νικητικὸν δεδεγμένοι, ἠμᾶς διασῴζετε.