Η πρόσφατη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, παρότι διήρκεσε μόλις 30 λεπτά, αποτέλεσε σημαντική εξέλιξη για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι δύο ηγέτες, σε μια περίοδο όπου επιδιώκεται η διατήρηση της ηρεμίας μεταξύ των δύο χωρών, συζήτησαν για τα κύρια θέματα της ατζέντας: το μεταναστευτικό, την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και το Κυπριακό.
Τα χαμόγελα που είδαμε μπροστά στις κάμερες κατά τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν παρέμειναν και πίσω από τις κλειστές πόρτες, καθώς οι δύο πλευρές εστίασαν περισσότερο στα κοινά σημεία παρά στις διαφωνίες που υπάρχουν. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τη συνάντηση, υπογράμμισε ότι ήταν η έκτη τους μέσα σε έναν χρόνο, γεγονός που σηματοδοτεί την πρόοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ιδίως μετά από τις εντάσεις των προηγούμενων ετών. Ο ίδιος τόνισε τη σημασία της ύπαρξης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας, ακόμα και όταν υπάρχουν διαφωνίες, όπως για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Σημείωσε, επίσης, ότι αυτά τα ζητήματα πρέπει να επιλυθούν στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, ενώ παράλληλα υπάρχει χώρος για συνεργασία σε άλλους τομείς, όπως στο μεταναστευτικό.
Είναι σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση να υπερασπίζεται τα εξωτερικά της σύνορα. Ταυτόχρονα είναι σημαντικό να δημιουργήσει νόμιμες οδούς μετανάστευσης και να το κάνει με οργανωμένο και πειθαρχημένο τρόπο, για ανθρωπιστικούς, αλλά και οικονομικούς λόγους. https://t.co/49oinXBYnl pic.twitter.com/PCctJyx8E4
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) September 24, 2024
Συνεργασία στο μεταναστευτικό
Στην κορυφή των θεμάτων που τέθηκαν, βρέθηκε η συνεργασία στο μεταναστευτικό. Μητσοτάκης και Ερντογάν επιβεβαίωσαν την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας για την καταπολέμηση των δικτύων διακινητών που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία να σταματούν οι βάρκες πριν βγουν στα τουρκικά ύδατα, ώστε να αποτρέπονται τα επικίνδυνα ταξίδια των μεταναστών. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στη συνέχιση των προσπαθειών για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του ζητήματος.
Εντατικοποίηση των διπλωματικών επαφών
Από την πλευρά των δύο υπουργών Εξωτερικών, οι κ.κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν θα αναλάβουν την οργάνωση του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, το οποίο έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του 2025 στην Άγκυρα. Η πρώτη συνάντησή τους θα πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο στην Αθήνα.
Το «αγκάθι» του Κυπριακού
Ένα από τα δυσκολότερα σημεία της συζήτησης ήταν το Κυπριακό. Ο Ερντογάν, πριν τη συνάντηση, επανέλαβε το αίτημά του για την αναγνώριση του ψευδοκράτους, κάτι που αποτέλεσε «αγκάθι» στη συζήτηση. Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική πλευρά παραμένει αισιόδοξη ότι μπορεί να υπάρξει επανεκκίνηση του διαλόγου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Τα θέματα θαλασσίων ζωνών
Στο ζήτημα των θαλασσίων ζωνών και της ΑΟΖ, αν και οι διαφορές παραμένουν, υπήρξε κοινή παραδοχή ότι οποιαδήποτε λύση θα πρέπει να βασιστεί στο Διεθνές Δίκαιο. Παρά τη στασιμότητα στο συγκεκριμένο θέμα, το θετικό κλίμα και η διάθεση για περαιτέρω διάλογο αναμένεται να συνεισφέρουν στη διατήρηση των ήρεμων σχέσεων.
Η συνάντηση αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο επαναπροσέγγισης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που ξεκίνησε από τις προηγούμενες επαφές των δύο ηγετών, με στόχο τη σταθεροποίηση των σχέσεων και την αποφυγή εντάσεων.