Η Ζιζέλ Πελικό, η 72χρονη γιαγιά σήμερα που υπήρξε θύμα μαζικού βιασμού με «εγκέφαλο» τον επί δεκαετίες σύζυγό της, έγινε σύμβολο για τις γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Ήθελε η δίκη να γίνει δημόσια για να αποκτήσουν θάρρος κι άλλες γυναίκες που βασανίζονται ή δοκιμάζονται και να τους δώσει φωνή. Διαδηλώσεις υποστήριξης σήμερα σε όλη τη Γαλλία
Όταν μπαίνει στο δικαστήριο στη γαλλική πόλη της Αβινιόν, πλαισιωμένη από τα παιδιά της και μια ομάδα δικηγόρων, η Ζιζέλ Πελικό συγκεντρώνει τα βλέμματα. Η 72χρονη μητέρα και γιαγιά, με τα μαλλιά της καλοχτενισμένα, φοράει πολύχρωμα φορέματα και άνετα ρούχα. Καθώς προσπερνά τους δεκάδες δημοσιογράφους που είναι συγκεντρωμένοι στην είσοδο, κοιτάζει προς τα κάτω με τα μάτια της κρυμμένα πίσω από γυαλιά ηλίου με στρογγυλό σκελετό. Πίσω τους, όπως έχει πει, βρίσκεται ένα «πεδίο καταστροφής».
Σχεδόν κάθε μέρα από τις 2 Σεπτεμβρίου, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας δίκης στην οποία 51 άνδρες κατηγορούνται ότι τη βίασαν, συμπεριλαμβανομένου του άνδρα με τον οποίο ήταν παντρεμένη για 50 χρόνια. Καθώς η ιστορία της κάνει τον γύρο της Γαλλίας μετά την έναρξη της δίκης, έχει γίνει σύμβολο θάρρους και ανθεκτικότητας.
«Θυσιάστηκα στον βωμό της διαστροφής», είπε, εξηγώντας πώς έμαθε ότι ο Ντομινίκ Πελικό την είχε ναρκώσει για να κοιμηθεί και στρατολογούσε άντρες για να της συμπεριφέρονται «σαν πάνινη κούκλα» για πάνω από 10 χρόνια. Στη δίκη, που θα διαρκέσει μέχρι τον Δεκέμβριο, έχουν ακουστεί μέχρι στιγμής στοιχεία από δικηγόρους, αστυνομικούς, ψυχιάτρους και από μια άλλη γυναίκα της οποίας ο σύζυγος τη ναρκωτικά και τη βίασε ακολουθώντας τις οδηγίες του Ντομινίκ.
Η κόρη των Πελικό, Καρολίν η οποία πιστεύει ότι ο πατέρας της την κακοποίησε όταν ήταν λιπόθυμη, έχει επίσης καταθέσει. Ο Ντομινίκ Πελικό έχει παραδεχτεί τις κατηγορίες εναντίον του, αν και αρνείται ότι κακοποίησε την κόρη του. Συγκλονιστικές λεπτομέρειες για το παρελθόν, την ψυχολογία και τα υποτιθέμενα εγκλήματα των κατηγορουμένων έχουν γεμίσει τα ερτζιανά, τις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες και τα κοινωνικά δίκτυα. Αυτή η δημοσιότητα έγινε εφικτή μόνο επειδή η Ζιζέλ Πελικό παραιτήθηκε από το δικαίωμά της στην ανωνυμία.
Σε μια περίπτωση τέτοιου μεγέθους, είναι μια ασυνήθιστη απόφαση, κυρίως επειδή σημαίνει ότι χιλιάδες βίντεο με τους υποτιθέμενους βιασμούς που κινηματογραφήθηκαν από τον Ντομινίκ Πελικό – σε ορισμένες περιπτώσεις κρυφά – θα παιχτούν τελικά σε ανοιχτό δικαστήριο. Το μόνο της αίτημα ήταν να επιτραπεί στα παιδιά της να φύγουν από το δωμάτιο όταν συμβεί αυτό.
Διαμαρτυρίες πραγματοποιήθηκαν έξω από το δικαστήριο της Αβινιόν, αλλά έχουν προγραμματιστεί ευρύτερες δράσεις σε ολόκληρη τη Γαλλία Η νομική της ομάδα είπε ότι το άνοιγμα της δίκης θα μετατοπίσει την «ντροπή» πίσω στον κατηγορούμενο. Πάνω απ ‘όλα, η υπόθεση έχει πυροδοτήσει μια οδυνηρή -και συχνά άβολη- συζήτηση για τον βιασμό που πολλοί στη Γαλλία λένε ότι έχει καθυστερήσει πολύ.
Σήμερα πρόκειται να πραγματοποιηθούν διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα «για την υποστήριξη της Ζιζέλ Πελικό και όλων των θυμάτων βιασμού». Όταν η Ζιζέλ κατέθεσε ότι έπρεπε να «ξεκινήσει από την αρχή» και ότι πλέον ζούσε μόνο με μια μικρή σύνταξη, ένας influencer δημιούργησε μια διαδικτυακή συλλογή που κέρδισε 40.000 ευρώ σε λιγότερο από μια μέρα. Έκλεισε γρήγορα μετά από αίτημα της νομικής ομάδας της. η οποία το θεώρησε ως πιθανό περισπασμό.
Ένα βασικό ζήτημα που αναδύθηκε αυτή η υπόθεση είναι το ελάχιστα συζητημένο φαινόμενο της χημικής υποβολής – επίθεση που προκαλείται από ναρκωτικά στο σπίτι.
Το 2022, 1.229 άνθρωποι στη Γαλλία υποψιάστηκαν ότι είχαν λάβει ναρκωτικά εν αγνοία τους, σύμφωνα με τη Leila Chaouachi, φαρμακοποιό στο κέντρο παρακολούθησης εθισμού στο Παρίσι και ειδικό σε θέματα βιασμού με συνοδεία ναρκωτικών. Αυτός ο αριθμός είναι πιθανώς «μόνο η κορυφή του παγόβουνου», πιστεύει.
Τα θύματα συχνά διστάζουν να υποβάλουν νομικές καταγγελίες επειδή γνωρίζουν τον δράστη, μπορεί να ντρέπονται ή έχουν θολές αναμνήσεις από αυτό που συνέβη.
Πρέπει επίσης να υποβάλλονται καταγγελίες πριν εξαφανιστούν οι ουσίες από τον οργανισμό, κάτι που δεν είναι πάντα δυνατό. Για τα 10 χρόνια που ο σύζυγός της τη νάρκωνε, η Ζιζέλ Πελικό είχε ανεξήγητα νευρολογικά συμπτώματα καθώς και γυναικολογικά προβλήματα, και ωστόσο κανείς δεν συγκέντρωσε τις ενδείξεις.
Η δρ Chaouachi λέει ότι η εκπαίδευση επαγγελματιών υγειονομικής περίθαλψης και αστυνομίας είναι σημαντική, επειδή το κλειδί για την επίλυση του προβλήματος έγκειται στην αναγνώριση ότι υπάρχουν και άλλοι εκεί έξω εκτός από τη Ζιζέλ. «Έχουμε το δικαίωμα να συγκλονιστούμε, αλλά πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι αυτές δεν είναι μεμονωμένες περιπτώσεις», λέει.
«Όταν επικεντρωνόμαστε μόνο στο δικαστικό σύστημα και τους ανακριτές, κρυβόμαστε πίσω από αυτούς με κάποιο τρόπο. Νομίζω ότι είναι ένα ευρύτερο κοινωνικό ζήτημα, και επομένως είναι η κοινωνική αλλαγή που χρειαζόμαστε». Κρίνοντας από απόψεις που διατυπώθηκαν στους δρόμους του Παρισιού, αυτή η άποψη δεν είναι καθολικά αποδεκτή.
«Είναι μια ιδιωτική υπόθεση», είπε ένας άνδρας, ο οποίος θεώρησε ότι η υπόθεση ήταν απαίσια, αλλά εξακολουθεί να είναι ένα μεμονωμένο γεγονός και όχι θέμα προς δημόσιο διάλογο. «Δεν καταλαβαίνω γιατί τα ΜΜΕ το κάνουν τόσο μεγάλο ζήτημα. Είναι επειδή στους ανθρώπους αρέσει το δράμα, το κουτσομπολιό». Ένας φίλος συμφώνησε: «Αν δεν είχες κάνει την ερώτηση, δεν θα το είχαμε συζητήσει ποτέ».
Αλλά μια γυναίκα σύντροφος είπε ότι και οι δύο έκαναν λάθος: «Είναι σημαντικό αυτή η υπόθεση να είναι δημόσια… εγείρει ένα ευρύτερο ζήτημα και η ευαισθητοποίηση γι’ αυτό είναι απαραίτητη για την αλλαγή». Αυτό που έχει συγκλονίσει τόσους πολλούς στη Γαλλία είναι ο τεράστιος αριθμός των ανδρών που εμπλέκονται στην υπόθεση.
Η αστυνομία κατάφερε να ταυτοποιήσει μόνο 50 υπόπτους από τους 83 που εμφανίστηκαν στα βίντεο του Πελικό. Οι ηλικίες τους κυμαίνονται από 26 έως 68 ετών και προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα – πυροσβέστες, φαρμακοποιοί, εργάτες και δημοσιογράφοι. Πολλοί είναι πατέρες και σύζυγοι. Από τους άλλους άνδρες που κατηγορούνται, οι 15 παραδέχονται βιασμό, αλλά όλοι οι άλλοι παραδέχονται μόνο ότι συμμετείχαν σε σεξουαλικές πράξεις.
«Αυτό που με συγκλόνισε ακόμη περισσότερο είναι ότι τόσοι πολλοί άντρες θα μπορούσαν να το κάνουν αυτό – περισσότεροι από 50 «κανονικοί» άνδρες, που ζούσαν όλοι εκεί κοντά», είπε η Καρολίν, μια 43χρονη γιατρός από το Παρίσι.
«Ο Πελικό δεν χρειάστηκε καν να ψάξει πολύ μακριά για αυτούς. Πραγματικά με τρομάζει γιατί είναι μια αντανάκλαση της κοινωνίας. Δεν είναι ο κανόνας, αλλά είναι πάρα πολλοί.»
Η Σελίν Πίκέ της φεμινιστικής οργάνωσης Osez le Féminisme ελπίζει πως το γεγονός ότι οι κατηγορούμενοι προέρχονται από συνηθισμένα υπόβαθρα και κάθε είδους επαγγέλματα θα σημαίνει ότι αυτή η δίκη έχει διαρκή αντίκτυπο. «Καταρρίπτει τον μύθο του βιαστή που είναι ψυχοπαθής… βίασαν γιατί ήταν σίγουροι για την ατιμωρησία τους».
Μια άλλη ανησυχία που έχουν όσοι παρακολουθούν την υπόθεση Πελικό είναι ότι πολλοί άλλοι άνδρες γνώριζαν και δεν έκαναν τίποτα. Ο Ντομινίκ Πελικό είχε προσκαλέσει άνδρες να κάνουν σεξ με τη σύζυγό του «εν αγνοία της» σε μια ανάρτηση στον ιστότοπο Coco.gg, ο οποίος έκλεισε μόλις τον περασμένο Ιούνιο. Πέρυσι μετρούσε 500.000 επισκέπτες το μήνα.
«Το 100% αυτών των ανθρώπων… δεν έκαναν ποτέ ένα τηλεφώνημα για να σταματήσουν αυτή την κακοποίηση», λέει η Σελίν Πικέ. «Ούτε ένας άνθρωπος δεν σκέφτηκε να ενημερώσει την αστυνομία για αυτά τα εγκληματικά γεγονότα».
Η απόφαση της Ζιζέλ Πελικό να παραιτηθεί από την ανωνυμία της ώθησε τη Γαλλία να επανεξετάσει τον νομικό ορισμό του βιασμού. Η συνηθισμένη φύση του ζευγαριού στο επίκεντρο της δίκης τέλος –συνταξιούχοι μεσαίας τάξης και παππούδες– έχει διευκολύνει τους παρατηρητές να ταυτιστούν με την ιστορία. «Νόμιζα ότι θα μπορούσε να είναι η μητέρα μου, η αδερφή μου… και ο πατέρας μου», είπε ο Σαρλί ένας 35χρονος άνδρας που ζει στο Παρίσι. «Για μένα, είναι η δίκη του αιώνα», πρόσθεσε. «Θα υπάρξει ένα πριν – και θα υπάρξει ένα μετά.