Ο Αρκάς, ένας από τους πιο δημοφιλείς και αιχμηρούς Έλληνες σκιτσογράφους, χρησιμοποιεί την πένα του για να θίξει καίρια κοινωνικά ζητήματα. Στο πρόσφατο έργο του, εντάσσει την κιβωτό του Νώε σε ένα σύγχρονο πλαίσιο συζήτησης για τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας, μεταφέροντας ένα ισχυρό μήνυμα για την ισότητα και την ανάγκη εξάλειψης των διακρίσεων. Το σκίτσο φέρνει στην επιφάνεια την συνεχιζόμενη μάχη για ίσα δικαιώματα, σχολιάζοντας με ευστοχία την προκατάληψη και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μειονοτικές ομάδες.
Το σκίτσο του Αρκά και η συμβολική σατιρική ματιά
Ο Αρκάς, γνωστός για την αιχμηρή του σάτιρα και τη χρήση χιούμορ για κοινωνικά ζητήματα, μας καλημερίζει μέσα από ένα σκίτσο που δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. Το σκηνικό είναι η κιβωτός του Νώε, όπως την έχουμε δει μέσα από τις θρησκευτικές αναφορές, με ζευγάρια ζώων να επιβιβάζονται για να σωθούν από τον επερχόμενο κατακλυσμό. Στην κάτω αριστερή γωνία της εικόνας, όμως, εμφανίζονται δύο ζευγάρια ζώων με σημαίες του ουράνιου τόξου να διαμαρτύρονται. Το αίτημά τους: ίσα δικαιώματα για τα LGBTQ+ ζευγάρια.
Τα πλακάτ που κρατούν γράφουν:
- «Όχι στις διακρίσεις»
- «Ίσα δικαιώματα για τα γκέι ζευγάρια»
Αυτό το σκίτσο προσφέρει έναν κωμικό σχολιασμό πάνω στην κλασική ιστορία του Νώε, συνδέοντας την αρχαία αφήγηση με τις σύγχρονες κοινωνικές διεκδικήσεις. Η Κιβωτός, συμβολικά ως το μέσο σωτηρίας, δεν μπορεί να αφήνει εκτός καμία ομάδα. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η ισότητα είναι δικαίωμα όλων.
Η διαχρονικότητα των σατιρικών σχολιασμών του Αρκά
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Αρκάς ασχολείται με κοινωνικά ζητήματα μέσω της τέχνης του. Αντιθέτως, ο δημιουργός έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι μπορεί να σχολιάσει εύστοχα καυτά θέματα της επικαιρότητας. Είτε πρόκειται για πολιτική σάτιρα, είτε για ζητήματα καθημερινότητας, ο Αρκάς καταφέρνει να μεταφέρει ένα δυνατό μήνυμα με ένα απλό, χιουμοριστικό σκίτσο.
Το σκίτσο με την κιβωτό του Νώε και τα LGBTQ+ ζευγάρια προκάλεσε συζητήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με αρκετούς να το εκθειάζουν για τον τρόπο που προβάλλει την ανάγκη για ίσα δικαιώματα. Η αλληγορία της κιβωτού – ως σύμβολο προστασίας και αποδοχής – αναδεικνύει την ανισότητα που συνεχίζει να υφίσταται για τις LGBTQ+ κοινότητες στον σύγχρονο κόσμο.
Ιστορικό πλαίσιο: Ο αγώνας των LGBTQ+ για ίσα δικαιώματα
Η συζήτηση για τα δικαιώματα των LGBTQ+ ατόμων έχει μακρά ιστορία, που ξεκινά από τη δεκαετία του 1960 με τα πρώτα μεγάλα κινήματα για ίσα δικαιώματα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Ενώ σε πολλές χώρες έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, όπως η νομιμοποίηση των γάμων του ίδιου φύλου και η προστασία από τις διακρίσεις, παραμένουν σημαντικά ζητήματα σε άλλες χώρες που συνεχίζουν να περιορίζουν τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των LGBTQ+ ατόμων.
Το σκίτσο του Αρκά αντανακλά την πραγματικότητα πολλών LGBTQ+ ατόμων που συνεχίζουν να αγωνίζονται για ισότητα, ενάντια στις διακρίσεις, όχι μόνο νομικές αλλά και κοινωνικές. Ενσωματώνοντας την παραδοσιακή αφήγηση του Νώε και την Κιβωτό, ο Αρκάς μας υπενθυμίζει ότι η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη συμβολισμούς, αλλά αυτοί οι συμβολισμοί πρέπει να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται μαζί με τις αξίες της κοινωνίας.
Η αντίδραση του κοινού
Όπως συμβαίνει συχνά με την τέχνη του Αρκά, οι αντιδράσεις ήταν ποικίλες. Από τη μία πλευρά, πολλοί θεώρησαν το σκίτσο μια τολμηρή και θετική χειρονομία υποστήριξης των LGBTQ+ δικαιωμάτων. Άλλοι, ωστόσο, το είδαν ως μια υπερβολική πολιτικοποίηση ενός θρησκευτικού συμβόλου. Αυτή η διχογνωμία, ωστόσο, είναι χαρακτηριστική των έργων του Αρκά, τα οποία συχνά προσφέρουν τροφή για σκέψη και διχάζουν κοινό και κριτικούς.
Συνοψίζοντας, ο Αρκάς με αυτό το σκίτσο κατάφερε για άλλη μια φορά να χρησιμοποιήσει τη σάτιρα για να αναδείξει ένα σημαντικό ζήτημα της εποχής μας. Μέσα από την απλότητα και την ειρωνεία του σκίτσου, μας υπενθυμίζει ότι η μάχη για τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν τελειώνει ποτέ και ότι όλοι πρέπει να έχουν θέση στην «κιβωτό» της ισότητας.
Ποιος είναι ο σκιτσογράφος Αρκάς
Ο Αρκάς είναι Έλληνας σκιτσογράφος και συγγραφέας. Ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 δημοσιεύοντας τη σειρά Ο Κόκκορας στο περιοδικό Βαβέλ και στη συνέχεια στο Παρά Πέντε και στο Μικρό Παρά Πέντε. Το έργο του αποτελείται κυρίως από σειρές με συγκεκριμένο θέμα – πρωταγωνιστές που δημοσιεύονται σε περιοδικά και εφημερίδες και συγκεντρώνονται στη συνέχεια σε άλμπουμ. Από τα έργα του ο Ισοβίτης έχει γίνει σειρά με μαριονέτες για την ελληνική τηλεόραση από τον Μάνθο Σαντοριναίο. Δουλειές του έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, πολωνικά, ρουμανικά, σέρβικα και βουλγάρικα), ενώ έχει γράψει και θεατρικά έργα.
Το πραγματικό ονοματεπώνυμο του εν λόγω συγγραφέα είναι άγνωστο, καθώς ο ίδιος δεν το έχει αποκαλύψει, ενώ τα ονόματα Αντώνης Ευδαίμων και Γεράσιμος Σπανοδημήτρης που έχει χρησιμοποιήσει σε έργα του, θεωρούνται ψευδώνυμα. Επίσης, έχει προταθεί το όνομα Άρης Καστρινός (απ’ όπου υποτιθέμενα προέρχεται και το ΑΡ-ΚΑΣ).
Κατά καιρούς ασκήθηκε κριτική στο έργο του, κυρίως (αλλά όχι αποκλειστικά) από τον πολιτικό χώρο της Αριστεράς. Οι επικρίσεις αφορούν κυρίως ορισμένα σκίτσα του που κατηγορήθηκαν ότι είναι μισογυνικά και “χοντροφοβικά”. Τον Ιούλιο του 2019 η σελίδα του στο Facebook, σύμφωνα με τον ίδιο, απενεργοποιήθηκε για διάστημα μίας εβδομάδας λόγω συνεχών αναφορών από χρήστες που κατηγόρησαν τις αναρτήσεις του.
Αρκάς: ΜΜΕ & αρθρογράφοι έχουν εστιάσει στις πολιτικές του πεποιθήσεις
Ο ίδιος ο Αρκάς, καθώς και ΜΜΕ και αρθρογράφοι, χαρακτήρισαν τις επικρίσεις απόπειρα λογοκρισίας, ενώ υποστήριξαν ότι η σάτιρα του Αρκά στοχεύει το φαινόμενο της πολιτικής ορθότητας, επειδή το θεωρεί επικίνδυνο και ικανό να απειλήσει κατοχυρωμένα δημοκρατικά δικαιώματα και την ελευθερία του λόγου.