Η χώρα μας βρίσκεται μεταξύ των χωρών που μπορούν να επωφεληθούν από τον τουρισμό μεγαλύτερων ηλικιών, ωστόσο υπάρχουν και κάποια σημαντικά αντικίνητρα.
Την εκτίμηση ότι στα επόμενα 20 χρόνια θα υπάρχει στη νότια Ευρώπη ζήτηση για 2,7 εκατ. παραθεριστικές κατοικίες, καθώς το 7,3% των ενήλικων Ευρωπαίων δηλώνει ότι μετά τη σύνταξη θα ήθελε να ζήσει κάπου στον νότο της Γηραιάς Ηπείρου, διατύπωσε ο καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννης Τούντας, μιλώντας σε εκδήλωση της diaNEOsis στο πλαίσιο του 4ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Χάρη στην αύξηση της μακροβιότητας, το μέγεθος της «ασημένιας οικονομίας», δηλαδή αυτής που τροφοδοτείται από τις δαπάνες των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας, αυξάνεται διαρκώς. Σύμφωνα με τον Γιάννη Τούντα, σε ό,τι αφορά τον τουρισμό της τρίτης ηλικίας, ο πληθυσμός χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τους συνήθεις τουρίστες και αυτούς της μακροχρόνιας διαμονής, που αποκτούν δευτερεύουσα κατοικία.
Το 2050 πάνω από το 35% των τουριστών στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι θα είναι άνω των 65 ετών
«Το 2010 το σύνολο των τουριστών άνω των 65 ετών στην Ευρώπη δεν ξεπερνούσε το 15% (σ.σ. του συνόλου των αφίξεων), το 2030 υπολογίζουμε ότι θα φτάσει στο 25% και το 2050 ότι θα ξεπεράσει το 35% κι αυτοί οι τουρίστες χωρίζονται σε δύο τμήματα, τους υγιείς και όσους έχουν προβλήματα υγείας» επισήμανε ο Γιάννης Τούντας, ενόψει μελέτης 500 σελίδων της diaNEOsis, που θα δημοσιοποιηθεί τις επόμενες εβδομάδες, ενώ πρόσθεσε ότι βάσει παλαιότερης έρευνας του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ποσοστό μικρότερο του 10% των ελληνικών ξενοδοχείων παρέχει ειδικά προϊόντα για τα άτομα της τρίτης ηλικίας στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που μπορούν να επωφεληθούν από τον «ασημένιο τουρισμό», ωστόσο υπάρχουν και σημαντικά αντικίνητρα για τους τουρίστες μεγαλύτερης ηλικίας, σε επίπεδο προσβασιμότητας, μετακινήσεων, συγκοινωνιών και ασφάλειας, αλλά και από άποψη δημόσιου συστήματος υγείας και πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Ο τουρισμός για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας χωρίζεται κατά τον Γιάννη Τούντα σε τρεις κατηγορίες: ιατρικός, ιαματικός και ευεξίας και παρότι έχει εκτιμηθεί ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει έσοδα 400 εκατ. ευρώ ετησίως από αυτό το κομμάτι της αγοράς (πχ, οι δυνατότητες των ιαματικών πηγών είναι μεγάλες), το δυναμικό αυτό δεν έχει προς το παρόν αξιοποιηθεί.
Ξένοι τουρίστες «μακράς διαρκείας» θα μπορούσαν να αγοράζουν 20.000 σπίτια ετησίως
Στην τονωτική επίδραση που θα μπορούσε να έχει η ασημένια οικονομία και ιδίως ο ασημένιος τουρισμός σε κλάδους όπως ο οικοδομικός στην Ελλάδα αναφέρθηκε ο Αρίστος Δοξιάδης, εταίρος της BigPi Ventures Greece. «Οι ξένοι που θα έρθουν να χτίσουν ή να νοικιάσουν σπίτια στην Ελλάδα θα έδιναν ανάσα στον οικοδομικό κλάδο. Θα μπορούσαν να αγοράζουν 20000 σπίτια ετησίως και αν τα 2/3 αυτών ήταν νεόδμητα, θα έδιναν τεράστια ώθηση στον οικοδομικό κλάδο», σημείωσε ο Αρίστος Δοξιάδης και πρόσθεσε ότι οι «επισκέπτες διαρκείας» από χώρες όπως η Σουηδία και η Γερμανία φέρνουν το εισόδημά τους από έξω και έτσι τονώνουν την εγχώρια κατανάλωση, χωρίς να επηρεάζεται αρνητικά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Δυνατότητες για εξέλιξη της Ελλάδας και σε hub νέων τεχνολογιών για άτομα τρίτης ηλικίας
Επιπροσθέτως, η τρίτη ηλικία, με το ολοένα αυξανόμενο δημογραφικό της βάρος, αποτελεί ένα προνομιακό πεδίο, για να αναπτυχθούν στην Ελλάδα και πολλές νέες τεχνολογίες, στον χώρο των ιατρικών υπηρεσιών, αλλά και της στήριξης και της βοήθειας στο σπίτι. «Αν έχουμε στην Ελλάδα πολλούς τέτοιους ανθρώπους, οι παραδοσιακές δουλειές θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο να μπορούμε να γίνουμε και hub νέων τεχνολογιών του είδους» σημείωσε ο Αρίστος Δοξιάδης, μιλώντας στην εκδήλωση που συντόνισε ο editorial manager της diaNEOsis, Θοδωρής Γεωργακόπουλος.
Αυξάνονται ραγδαία οι οικοδεσπότες άνω των 65 στην AirBnB
Στην πολύ μεγάλη αύξηση που σημειώνεται παγκοσμίως στις ταξιδιωτικές δαπάνες των ατόμων άνω των 65 ετών, αλλά και στο γεγονός ότι οι οικοδεσπότες της AirBnB άνω των 60 έχουν αυξηθεί κατά 66% μόνο το 2017, αναφέρθηκε από την πλευρά της η Σοφία Γκιούσου, αρμόδια για τη δημόσια πολιτική της AirBnB, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η ίδια επισήμανε ότι υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα για τους πιο ηλικιωμένους ταξιδιώτες να «φύγουν» π.χ., από τα παραδοσιακά ταξίδια της κρουαζιέρας και να μετακινηθούν σε πιο ενεργητικές μορφές τουρισμού, ενώ γνωστοποίησε ότι στην πλατφόρμα της AirBnB έχει εσχάτως αυξηθεί κατά 75% ο αριθμός των οικογενειακών κρατήσεων από άτομα άνω των 65 (σ.σ. πράγμα που σημαίνει ότι προγραμματίζουν διαμονή σε καταλύματα, από κοινού, π.χ., με τα παιδιά ή τα εγγόνια τους).
Σε σημαντικό ποσοστό της οικονομίας των ΗΠΑ κάθε χρόνο αντιστοιχεί πλέον το μέγεθος της «ασημένιας οικονομίας», όπως επισήμανε ο Πλάτων Τήνιος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Πρόσθεσε ότι χρειάζεται δημιουργική αξιοποίηση αυτής της δυνατότητας, με κύριο χαρακτηριστικό την προσαρμοστικότητα, αλλά το πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα θεωρούν πάρα πολλοί ότι το καθήκον της προσαρμογής έγκειται στο κράτος.