Οι τροφικές αλλεργίες είναι παγκοσμίως σε αύξηση, ενώ την ίδια στιγμή οι περισσότεροι έχουν ακούσει τον όρο δυσανεξία. Υπολογίζεται πως 1 στους 25 ανθρώπους θα εμφανίσει κάποιας μορφής τροφική αλλεργία. Αντίστοιχα το 30% του πληθυσμού έχει διαγνώσει το εαυτό του με κάποια δυσανεξία, αλλά μόλις το πραγματικό νούμερο φαίνεται να είναι μόλις 2%. Είναι σημαντικό να μπορείτε να αναγνωρίσετε τις διαφορές για να βοηθήσετε είτε τον εαυτό σας, είτε κάποιον αγαπημένο σας χωρίς υπερβολές.
Η τροφική δυσανεξία
«Ξεκινάει» από το γαστρεντερικό σύστημα μετά την κατανάλωση ενός τροφίμου. Συνήθως το στομάχι δυσκολεύεται να διασπάσει κάποιο από τα συστατικά λόγω της έλλειψης κάποιου ενζύμου, ευαισθησίας σε κάποια πρόσθετα συντηρητικά (φυσικά ή χημικά), συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου και στρες.
Η τροφική αλλεργία
Όλα ξεκινούν από το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο αναγνωρίζει κάποιο, κατά τα λοιπά «αβλαβές» διατροφικό συστατικό, ως ξένο και ξεκινά την «επίθεση» εναντίον του. Πιο συγκεκριμένα, παράγονται αντισώματα όπως εκείνα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση κάποιου παθογόνου μικροβίου ή ιού!
Ποιες είναι οι σημαντικότερες διαφορές;
Καθώς τα συμπτώματα των δύο καταστάσεων ενδέχεται να μοιάζουν, είναι απαραίτητο να μπορείτε να αναγνωρίσετε τις διαφορές καθώς πρόκειται για εκ διαμέτρου αντίθετες καταστάσεις.
Συμπτώματα
- Δυσανεξία: Φούσκωμα, τυμπανισμός, μετεωρισμός, κοιλιακός πόνος, ναυτία, έμετος και διάρροια. Εμφανίζονται αρκετές ώρες μετά την κατανάλωση ενός τροφίμου, αλλά δεν είναι απειλητικά για τη ζωή κάποιου. Ενδέχεται να τα «ξεπεράσει» κανείς όσο μεγαλώνει.
- Αλλεργία: Ναυτία, έμετος, ερυθρότητα στο δέρμα, φαγούρα, «τσιμπήματα» στη γλώσσα και στα χείλη, δυσκολία στην αναπνοή και κλείσιμο των αεραγωγών. Συνήθως ξεκινούν αμέσως μετά την κατανάλωση ενός τροφίμου, μέχρι και περίπου 2 ώρες αργότερα. Ενδέχεται να «απειλήσουν» τη ζωή ενός ατόμου με αλλεργία και δεν ελαττώνονται όσο μεγαλώνει κανείς.
Τρόφιμα
- Δυσανεξία: Τα πιο κοινά τρόφιμα είναι το γάλα (λακτόζη), τα σιτηρά (γλουτένη), τα όσπρια, κάποια λαχανικά και τα αλλαντικά. Συνήθως κανείς μπορεί να καταναλώσει μικρή ποσότητα από τις παραπάνω τροφές, ενώ υπάρχουν πολλές ακόμη, που εξατομικευμένα προκαλούν συμπτώματα σε ορισμένους.
- Αλλεργία: Έχουν αναγνωρισθεί εννέα κοινά αλλεργιογόνα. Αυτά είναι τα αυγά, το ψάρι, τα αράπικα φιστίκια, οι ξηροί καρποί, το γάλα, τα οστρακοειδή, το σιτάρι και η σόγια. Όσοι έχουν κάποια αλλεργία δεν μπορούν να καταναλώσουν καθόλου από τα παραπάνω τρόφιμα, ενώ ακόμα και ίχνη από μία επιφάνεια ή το μαχαίρι της κουζίνας ενδέχεται να «ξυπνήσουν» τα συμπτώματα.
Αντιμετώπιση
Οι δύο καταστάσεις έχουν ορισμένα σημεία που διαφοροποιουν την αντιμετώπισή τους, όμως συνήθως προτείνεται ο αποκλεισμός από τη διατροφή του διατροφικού «ερεθίσματος», είτε πρόκειται για αλλεργία ή δυσανεξία.
- Δυσανεξία: Χρήση «ενζύμων» στη μορφή φαρμακευτικών σκευασμάτων, αποφυγή κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων και διαχείριση του στρες.
- Αλλεργία: Αυστηρός αποκλεισμός από τη διατροφή του ερεθίσματος και χρήση αντισταμινικών και ενέσιμης επινεφρίνης, εάν παραστεί ανάγκη.
Εάν δεν μπορείτε να ξεχωρίσετε τις διαφορές αλλεργίας και δυσανεξίας στον οργανισμό σας, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν αλλεργιολόγο.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία ΑΑΑΙ. FOOD INTOLERANCE VERSUS FOOD ALLERGY. Accessed 4/3/2019. https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/library/allergy-library/food-intolerance British Nutrition Foundation. What is food allergy and intolerance? Accessed 4/3/2019. https://www.nutrition.org.uk/nutritionscience/allergy/what-is-food-allergy-and-intolerance.html?start=2