Από παιδιά βιώνουμε διάφορες καταστάσεις οι οποίες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας και της προσωπικότητάς μας. Αυτά τα βιώματα αποτελούν τις αναπαραστάσεις μας οι οποίες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μας.
Αυτές οι αναπαραστάσεις όπως είναι λογικό είναι πολύ οικείες για εμάς και έχουμε την τάση να τις αναπαράγουμε. Αναπαράγουμε λοιπόν ό,τι είναι οικείο σ’εμάς και όχι ό,τι είναι ευχάριστο. Αυτό συμβαίνει γιατί πιστεύουμε ότι μπορούμε να ελέγξουμε πιο εύκολα το οικείο.
Πολλές φορές, έχουμε νιώσει το οικείο να μην είναι ευχάριστο αλλά ίσα ίσα να είναι απειλητικό και να μας προκαλεί προβλήματα. Έχεις αναρωτηθεί ποτέ γιατί μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο; Ο νους μας προτιμάει να αναπαραγάγει το γνωστό από το άγνωστο. Ο φόβος για το άγνωστο είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση μας.
Αλλά πρέπει να αναλογιστούμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος χωρίς ρίσκο. Όταν λέμε ότι κάποιος φοβάται το άγνωστο είναι σαν να λέμε ότι φοβόμαστε το αύριο, το επόμενο δευτερόλεπτο. Στην ουσία όμως η αιτία του φόβου μας είναι ο φόβος του θανάτου.
Κάτι τέτοιο όμως είναι παράλογο γιατί ο θάνατος είναι αναπόφευκτος για όλους μας. Το άγνωστο δεν μπορούμε να το αποφύγουμε καθώς δεν το γνωρίζουμε και δεν μπορούμε να ελέγξουμε το επόμενο δευτερόλεπτο. Άρα ο φόβος για το άγνωστο πέρα από τον φόβο του θανάτου, αφορά και το φόβο για τη μελλοντική ζωή.
Αλλά τι γίνεται όταν πρέπει να πάρουμε μια απόφαση να μείνουμε ή να φύγουμε από μία γνωστή κατάσταση; Αυτό που θα πρέπει να κάνουμε είναι να αποκτήσουμε την γνώση του παράλογου φόβου μας. Δηλαδή να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι αυτό που φοβόμαστε.
Στη συνέχεια, θα πρέπει να επιστρατεύσουμε τον ορθολογισμό μας. Χρησιμοποιώντας την λογική και την κριτική σκέψη, μπορούμε να κάνουμε έναν απολογισμό της κατάστασης και να δούμε αν πράγματι πρέπει να μείνουμε ή φύγουμε. Η απόφαση πάντα πρέπει να γίνεται μετά από νοητική επεξεργασία της κατάστασης.
Οι περισσότεροι στο δίλημμα «μένω ή αλλάζω» θα απαντήσουν το πρώτο. Οι άνθρωποι προτιμούν το οικείο και το γνωστό, και είναι δύσκολο να βγουν από τη ζώνη βολής τους. Θα πρέπει να αναλογιστούν πόσο αρνητικά τους επηρεάζει η παραμονή τους σε μια τοξική κατάσταση και να προσπαθήσουν να φύγουν, χέρι χέρι με το άγχος τους. Μπορεί αυτή η διαδικασία να τους φανεί πολύ δύσκολη αλλά στο τέλος θα αποδειχτεί λυτρωτική.
Επιμέλεια: Χρήστος Θεοδωρόπουλος, Κοινωνιολόγος MSc, σύμβουλος προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης