Οι άφθες είναι ελκώσεις, δηλαδή πληγές στο στόμα οι οποίες πονάνε πολύ και συχνά υποτροπιάζουν
Εμφανίζονται αποκλειστικά στο εσωτερικό του στόματος και συχνότερα στα χείλη, στη γλώσσα, κάτω από τη γλώσσα και στα μάγουλα. Οι άφθες καλύπτονται από μια άσπρη μεμβράνη και γύρω από αυτήν ο βλεννογόνος είναι ερεθισμένος και κόκκινος.
Οι πάσχοντες δεν μπορούν να φάνε ή να πιούνε, καθώς οι άφθες καθιστούν τη διαδικασία βασανιστική.
Διακρίνονται σε μικρές, που συνήθως υποχωρούν από μόνες τους μετά από 1-2 εβδομάδες και σε μεγάλες (>1 cm), οι οποίες συνήθως επιμένουν περισσότερο καιρό, περίπου 1-2 μήνες.
Υπάρχουν επίσης τα ερπητόμορφα έλκη (1-3 mm), που μοιάζουν με κεφαλή καρφίτσας. Παρουσιάζονται σε ομάδες, π.χ. 30-40 άφθες συγκεντρωμένες στην ίδια περιοχή του στόματος. Αν και μοιάζουν με τις πληγές του έρπητα, δεν οφείλονται στο συγκεκριμένο ιό. Παρά το μικρό τους μέγεθος, είναι επώδυνες και δυσκολεύουν την κατάποση, ακόμη και την ομιλία. Η επούλωσή τους είναι γρήγορη (συνήθως διαρκεί 3-4 μέρες), αλλά στο μεταξύ εμφανίζονται νέα έλκη, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο, που μπορεί να διαρκέσει ακόμη και ένα μήνα, κατά μέσο όρο.
Παρόλο που οι άφθες είναι ένα αθώο αλλά επώδυνο νόσημα, συνιστάται η αξιολόγηση τους από ειδικό στοματολόγο, καθώς υπάρχουν πολλά συστηματικά νοσήματα που μπορεί να προκαλέσουν άφθες ή άλλες βλάβες που μοιάζουν με άφθες.
Μερικά από αυτά είναι:
– Παθήσεις του αιμοποιητικού (π.χ. αναιμία, λευχαιμία)
– Παθήσεις του πεπτικού συστήματος (π.χ. νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
– Ιογενείς λοιμώξεις
– Η νόσος Αδαμαντιάδη – Behҫet
– Καρκίνος του στόματος, ο οποίος συχνά εμφανίζεται στο στόμα σαν μία πληγή η οποία δεν επουλώνεται.
Είναι συνεπώς απαραίτητο να σας εξετάσει ένας ειδικός προκειμένου να ελέγξει τη μορφή και τον αριθμό των πληγών που έχετε στο στόμα.
Εάν εμφανίζετε συχνά άφθες (π.χ. 4-5 φορές το χρόνο) ή παρατηρείτε ότι παρουσιάζονται πολύ πιο συχνά σε σχέση με τις προηγούμενες φορές, ίσως χρειαστούν και επιπλέον εξετάσεις, όπως αιματολογικές ή λήψη δείγματος για βιοψία, για να αποκλειστούν άλλα νοσήματα.
Αντιμετώπιση
Επειδή το αίτιο των αφθών εξακολουθεί να παραμένει άγνωστο, αποτελεσματική αγωγή η οποία να τις θεραπεύει για πάντα δεν υπάρχει.
Η θεραπεία που συστήνεται έχει κυρίως στόχο την ανακούφιση από τον πόνο, τη μείωση της διάρκειας των βλαβών, αλλά και τη μείωση του αριθμού των επαναλαμβανόμενων επεισοδίων. Ανάλογα με την έκταση του προβλήματος, αυτή περιλαμβάνει τοπικά σκευάσματα, λήψη φαρμάκων από το στόμα, αλλά και θεραπεία με laser.