«Κοιτώντας το instagram, μου είναι σχεδόν απαραίτητο να τσεκάρω τις φωτογραφίες και τις ιστορίες που έχουν κυκλοφορήσει και ειδικότερα από συγκεκριμένα άτομα- εκεινα που βρίσκω όμορφα και πετυχημένα δηλαδή, τα πιο σημαντικά για μένα. Και είναι εξίσου σημαντικό να με βρίσκουν και όμορφη και πετυχημένη και εκείνοι. Οποτε για αυτό θα προσέξω λίγο περισσότερο τις φωτογραφίες που θα ανεβάσω, δεν είναι ανάγκη να φανεί πως έχω βγάλει κάτι σπυράκια γιατί τελευταία τρώω γλυκά, ούτε πως δεν πηγαινω φέτος γυμναστήριο γιατί δουλεύω περισσότερο από πέρυσι. Πρέπει να είμαι όμορφη. Πως γίνεται να είναι τόσο όμορφες και λαμπερές; Εγώ γιατί δεν μπορώ να φαίνομαι τόσο λεπτή και αψεγάδιαστη και έχω αυτό το πρόσωπο με την μεγάλη μύτη και την ακμή ως τα 30 μου, μαζί με αυτή την πλαδαρή κοιλιά και τις μεγάλες γάμπες; Είναι άδικο. Καλύτερα να μην μπαίνω να τις βλέπω, μου θυμίζουν ποσο χάλια ειμαι.»
Μια κλασική ροή σκέψεων που χαρακτηρίζεται από χαμηλή αυτοπεποίθηση, προβληματική εικόνα εαυτού και ιδιαίτερα κακή σχέση με το σώμα. Αλλά δεν είναι σπάνια μια τέτοια περίπτωση. Αντιθέτως, τείνει να αυξηθεί μαζί με την αύξηση στην έκθεση που υπάρχει κυρίως μέσα από τα social media.
Η εικόνα του εαυτού, και ειδικότερα η εικόνα του σώματος μας, είναι εύκολο να είναι εύθραυστη και ιδιαιτέρως ευάλωτη σε σχόλια και απόψεις που ακούμε. Αυτό που εννοούμε χρησιμοποιώντας τον όρο body shaming είναι η επικριτική διάθεση απέναντι στον εαυτό μας ή τους άλλους με βάσει χαρακτηριστικά του σώματος (η πιο συνηθισμένες μορφές είναι το βάρος, ο σωματότυπος, το ύψος). Η σύγκριση, τα σχόλια, οι χαρακτηρισμοί γίνονται τόσο αθόρυβα όσο και φωναχτά προς τον εαυτό αλλά και τους άλλους, με άμεσο αποτέλεσμα την ντροπή και την ενοχή. Όσο κι αν το αποτέλεσμα είναι αυτοματο και εύκολο να το προβλέψει κανείς, δεν φαίνεται αυτό να αποτελεί τροχοπέδη. Και έτσι, μικρά σχόλια, ανεπαίσθητες κινήσεις, κάπως πιο έντονα βλέμματα, οδηγούν αργα, μα σίγουρα και σταθερά, στην ντροπή, τον θυμό, το άγχος, την αυτοκαταστροφική και αποφευκτική συμπεριφορά.
Το θέμα είναι γιατί συμβαίνει αλλά και γιατί έχει τόσο ισχυρή δύναμη πάνω μας; Τα βασικα ερωτήματα που μπορούν να δώσουν απάντηση είναι τα εξής:
Γιατί έχει σημασία για μένα αν ο άλλος με θεωρεί χοντρή-ό ή άσχημη-ό ή κοντή-ό ή κακόγουστη-ό;
Γιατί έχει κανείς την ανάγκη να μιλήσει προσβλητικά για κάποιον άλλο;
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να το σταματήσουμε;
Μεγαλώνοντας, με έμμεσο ή άμεσο τρόπο μαθαίνουμε πως οι γνώμη των άλλων για εμάς είναι σημαντική. Και αυτό είναι μια πραγματικότητα. Όμως το όριο ξεκινά στην προσωπική ελευθερία μου να κάνω επιλογές που ταιριάζουν στα γούστα και τις ανάγκες μου, χωρίς να επιβαρύνω και να επηρεάζω τους άλλους. Συνεπώς, μπορώ να κάνω ότι με ευχαριστεί, αρκεί να μην πειράζω τους γύρω μου. Αυτή είναι η πεποίθηση που δεν φαίνεται να έχει σημαντικά υψηλό ποσοστό πίστης εκ μέρους των ατόμων που δέχονται ή εκφράζουν σχόλια με επικριτικό και ντροπιαστικό ύφος σχετικά με το σώμα του άλλου.
Χτίζοντας μια εσωτερική γερή βάση για τον εαυτό μου, καταφέρνω στο τέλος και να αναγνωρίζω τα δυνατά και αδύνατα μου σημεία αλλά και να μπορώ να ακούω χωρίς να επιβαρύνομαι ή να οικειοποιούμαι τις απόψεις των άλλων.
*Aπό την Αγγελική Τζάνου, Ψυχολόγος