Η κλιματική κρίση μεγαλώνει τη διάρκεια της κάθε ημέρας, σύμφωνα με νέα ανάλυση, καθώς η μαζική τήξη των πάγων αναδιαμορφώνει τον πλανήτη.
Ειδικότερα το λιώσιμο των πάγων επιβραδύνει την περιστροφή του πλανήτη και θα μπορούσε να διαταράξει το διαδίκτυο, τις οικονομικές συναλλαγές, ακόμη και το GPS. Το φαινόμενο είναι μια εντυπωσιακή απόδειξη του τρόπου με τον οποίο η ανθρώπινη δράση μεταμορφώνει τη Γη, λένε οι επιστήμονες, αλλάζοντας φυσικές διαδικασίες που υπάρχουν εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια.
Η αλλαγή στη διάρκεια της ημέρας είναι στην κλίμακα των χιλιοστών του δευτερολέπτου, αλλά αυτό είναι αρκετό για να διαταράξει πιθανώς την κυκλοφορία στο Διαδίκτυο, τις οικονομικές συναλλαγές και την πλοήγηση GPS, τα οποία βασίζονται σε ακριβή χρονομέτρηση.
Η διάρκεια της ημέρας της Γης αυξάνεται σταθερά με την πάροδο του γεωλογικού χρόνου λόγω της βαρυτικής έλξης της σελήνης στους ωκεανούς και τη γη του πλανήτη. Ωστόσο, το λιώσιμο των στρωμάτων πάγου της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής λόγω της παγκόσμιας υπερθέρμανσης που προκαλείται από τον άνθρωπο έχει αναδιανείμει το νερό που είναι αποθηκευμένο σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη στους ωκεανούς του κόσμου, οδηγώντας σε περισσότερο νερό στις θάλασσες πιο κοντά στον Ισημερινό. Αυτό κάνει τη Γη πιο πεπλατυσμένη –ή πιο παχιά– επιβραδύνοντας την περιστροφή του πλανήτη και επιμηκύνοντας ακόμη περισσότερο την ημέρα.
Ο αντίκτυπος της ανθρωπότητας στον πλανήτη φάνηκε επίσης πρόσφατα από μία έρευνα που έδειξε ότι η ανακατανομή του νερού είχε προκαλέσει την κίνηση του άξονα περιστροφής της Γης – του βόρειου και του νότιου πόλου. Άλλες εργασίες έχουν αποκαλύψει ότι οι εκπομπές άνθρακα της ανθρωπότητας συρρικνώνουν τη στρατόσφαιρα.
«Μπορούμε να δούμε τον αντίκτυπό μας ως άνθρωποι σε ολόκληρο το γήινο σύστημα, όχι μόνο τοπικά, όπως η άνοδος της θερμοκρασίας, αλλά πραγματικά θεμελιωδώς, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο κινείται στο διάστημα και περιστρέφεται», δήλωσε ο καθηγητής Benedikt Soja του ETH Zurich στην Ελβετία. «Λόγω των εκπομπών άνθρακα, το κάναμε αυτό σε μόλις 100 ή 200 χρόνια. Ενώ οι διαδικασίες προηγουμένως συνέβαιναν για δισεκατομμύρια χρόνια, και αυτό είναι εντυπωσιακό».
Η ανθρώπινη χρονομέτρηση βασίζεται σε ατομικά ρολόγια, τα οποία είναι εξαιρετικά ακριβή. Ωστόσο, η ακριβής ώρα της ημέρας – μια περιστροφή της Γης – ποικίλλει λόγω της σεληνιακής παλίρροιας, των κλιματικών επιπτώσεων και ορισμένων άλλων παραγόντων, όπως η αργή ανάκαμψη του φλοιού της Γης μετά την υποχώρηση των φύλλων πάγου που σχηματίστηκαν στην τελευταία εποχή των παγετώνων.
Αυτές οι διαφορές πρέπει να ληφθούν υπόψη, είπε ο Soja: «Όλα τα κέντρα δεδομένων που τρέχουν το Διαδίκτυο, τις επικοινωνίες και τις οικονομικές συναλλαγές, βασίζονται σε ακριβή χρονισμό. Χρειαζόμαστε επίσης ακριβή γνώση του χρόνου για την πλοήγηση, και ιδιαίτερα για δορυφόρους και διαστημόπλοια».
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, χρησιμοποίησε παρατηρήσεις και ανακατασκευές υπολογιστή για να αξιολογήσει την επίδραση από το λιώσιμο του πάγου στη διάρκεια της ημέρας. Ο ρυθμός επιβράδυνσης κυμαινόταν μεταξύ 0,3 και 1,0 χιλιοστά του δευτερολέπτου ανά αιώνα (ms/cy) μεταξύ 1900 και 2000. Αλλά από το 2000, καθώς η τήξη επιταχύνθηκε, ο ρυθμός αλλαγής επιταχύνθηκε επίσης στα 1,3 ms/cy.
«Αυτό το σημερινό ποσοστό είναι πιθανότατα υψηλότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή τα τελευταία χιλιάδες χρόνια», είπαν οι ερευνητές. «Προβλέπεται να παραμείνει περίπου στο επίπεδο του 1,0 ms/cy για τις επόμενες δεκαετίες, ακόμη και αν περιοριστούν σοβαρά οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου». Αν δεν μειωθούν οι εκπομπές, ο ρυθμός επιβράδυνσης θα αυξηθεί στα 2,6 ms/cy μέχρι το 2100, ξεπερνώντας τις σεληνιακές παλίρροιες ως τον μοναδικό μεγαλύτερο παράγοντα που συμβάλλει στις μακροπρόθεσμες διακυμάνσεις στη διάρκεια των ημερών.
Ο Δρ Santiago Belda του Πανεπιστημίου του Αλικάντε στην Ισπανία, ο οποίος δεν ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε: «Αυτή η μελέτη είναι μια μεγάλη πρόοδος, διότι επιβεβαιώνει ότι η ανησυχητική απώλεια πάγου που υφίστανται η Γροιλανδία και η Ανταρκτική έχει άμεσο αντίκτυπο στην ημέρα, με αποτέλεσμα οι μέρες μας να μακραίνουν. Αυτή η διακύμανση στη διάρκεια της ημέρας έχει κρίσιμες επιπτώσεις όχι μόνο για τον τρόπο μέτρησης του χρόνου, αλλά και για το GPS και άλλες τεχνολογίες που διέπουν τη σύγχρονη ζωή μας».